9 เคล็ดลับทางจิตวิทยาในการตอบโต้กับคนที่ชอบหลอกใช้ผู้อื่น

“อืม ฉันคิดว่าฉันโมโหไปกับอะไรก็ไม่รู้อีกแล้ว ขอโทษนะ ที่ฉันโกรธก็เพราะคุณมาสายแค่ 40 นาทีเอง มันเป็นความผิดของฉันเองแหละ เพราะฉันลืมเตือนคุณ และกระเป๋าพวกนี้ก็ไม่ได้หนักขนาดนั้น” ถ้อยคำเหล่านี้ฟังดูคุ้นหูกันบ้างหรือเปล่า ? เราหวังว่าคุณจะตอบว่าไม่นะ เพราะนี่คือลักษณะของการหลอกใช้ผู้อื่น ไม่ว่าจะเป็นการขู่เข็ญ ความรู้สึกผิด การเยินยอ และการขู่ว่าจะเปิดโปงความลับ

ชีวิตสดใสเรารู้ว่าต้องทำอย่างไรดี หากคุณนั้นถูกหลอกใช้โดยคนที่ทำให้คุณตั้งคำถามในเรื่องการตัดสินใจของตัวเอง แถมยังพยายามทำให้คุณเข้าข้างพวกเขาอีกด้วย

1. กำจัดแรงจูงใจ

คนที่ชอบหลอกใช้มักใช้สถานการณ์โดยเฉพาะ เพื่อให้ตัวเองสามารถใช้ผู้อื่นได้ โดยพวกเขาจะทำสิ่งดี ๆ ให้กับคุณ อย่างเช่นช่วยคุณหางานหรือให้ของขวัญเล็ก ๆ น้อย ๆ กับคุณ หลังจากนั้นพวกเขาก็จะขอให้คุณทำในสิ่งที่คุณไม่อยากทำ แต่คุณก็ไม่สามารถปฏิเสธได้

อย่าให้แรงจูงใจแก่คนที่ชอบหลอกใช้ผู้อื่น เพราะนั่นคือปัจจัยที่พวกเขาพยายามใช้มัน ให้คุณคืนของขวัญและแก้ปัญหางานของคุณด้วยตัวเอง และเพลิดเพลินไปกับความจริงที่ว่าคุณไม่ได้ติดหนี้ความช่วยเหลือจากใครเลย

2. มุ่งความสนใจไปที่คนที่ชอบหลอกใช้

สิ่งที่คนที่ชอบหลอกใช้ผู้อื่นคาดหวังน้อยที่สุดก็คือการเอาคืนอย่างรวดเร็วจากเหยื่อของพวกเขา

ให้ถามคำถามง่าย ๆ เพื่อสลัดพวกเขาทิ้งไป ตัวอย่างเช่น

• “คุณสนใจความคิดเห็นของฉันจริง ๆ ใช่มั้ย ? เพราะฉันรู้สึกเหมือนว่าที่คุณถามฉัน ก็แค่อยากถามเท่านั้น”
• “คุณพร้อมที่จะสนับสนุนการตัดสินใจของฉัน แม้ว่ามันจะต่างไปจากคุณใช่หรือเปล่า ?”
• “คุณคาดหวังให้ฉันทำสิ่งนี้จริง ๆ เหรอ ? คุณก็รู้ว่ามันไม่ได้อยู่ในความสนใจของฉัน”

คุณมีเพื่อนร่วมงานที่ชอบโยนงานให้ผู้อื่นบ้างมั้ย ? ถ้ามี ให้ถามพวกเขากลับไปว่าพวกเขาพร้อมที่จะทำงานของคุณในครั้งต่อไปหรือเปล่า ? โดยคำถามเหล่านี้จะแสดงให้คุณเห็นว่าสิ่งที่พวกเขาขอนั้นไร้เหตุผลแค่ไหน หลังจากนั้นพวกเขาอาจจะไม่มายุ่งกับคุณ

3. ใช้ชื่อคนเวลาที่คุยกับพวกเขา

สิ่งนี้ไม่เพียงแต่เป็นที่น่าพอใจสำหรับคนอื่น ๆ เท่านั้น แต่ยังมีประโยชน์สำหรับตัวคุณอีกด้วย แล้วนี่ก็ไม่ใช่แนวคิดใหม่ เพราะในหนังสือ วิธีเอาชนะมิตรและจูงใจผู้คน (How to Win Friends and Influence People) ในปี 1936 ของเดล คาร์เนกี้ (Dale Carnegie) พูดถึงความสำคัญของการใช้ชื่อคน

วิธีการสนทนานี้ช่วยเพิ่มความเข้าใจได้ดียิ่งขึ้น ข้อควรจำก็คือทางที่ดีควรใช้รูปแบบของชื่อที่คน ๆ นั้นชอบมากที่สุด

คนที่ถูกเรียกด้วยชื่อของพวกเขามักจะเป็นมิตรมากกว่า โดยให้ใช้วิธีนี้กับคนที่ชอบหลอกใช้ เพราะมีแนวโน้มที่พวกเขาจะไม่พยายามใช้คุณอีก

4. สบตาพวกเขา

เช่นเดียวกับในสถานการณ์ก่อนหน้านี้ จุดประสงค์ของเคล็ดลับนี้ก็คือทำให้คนที่ชอบหลอกใช้สูญเสียจุดสนใจ โดยขั้นแรกคือให้กล่าวปฏิเสธในคำขอที่คุณไม่อยากทำ แต่ทว่าสิ่งนี้หยุดคนที่ชอบหลอกใช้ผู้มีประสบการณ์ไม่ได้ ดังนั้นให้มองตาพวกเขาแล้วกล่าวปฏิเสธ

คนที่ชอบหลอกใช้จะใช้สายตาจ้องเขม็งมายังคุณ ดังนั้นจงใช้วิธีของพวกเขาในการเอาชนะพวกเขาด้วยการสบตาและทำให้พวกเขารู้สึกไม่สบายใจที่จะถามคุณอีกครั้ง

5. อย่าปล่อยให้พวกเขาพูดแบบเหมารวม

กลยุทธ์มาตรฐานของคนที่ชอบหลอกใช้ผู้อื่น คือการเอาสถานการณ์เฉพาะออกไปจากบริบท และใช้มันเป็นตัวอย่างของพฤติกรรมที่ปกติของคุณ เพื่อทำให้คุณรู้สึกละอายใจ

ตัวอย่างเช่น ภรรยาโกรธที่สามีลืมทิ้งขยะ เธอด่าว่าเขานั้นเลี่ยงทำงานบ้านอยู่เป็นประจำทั้ง ๆ ที่เป็นครั้งแรกของเขา

อย่าให้คนอื่นพูดจาแบบเหมารวมแบบนี้ แค่ขอให้พวกเขายกตัวอย่างสถานการณ์อื่น ๆ ที่ทำให้พวกเขาคิดอย่างนั้น

• “บางทีคุณพูดถูกนะ งั้นเรามาลองนึกถึงตัวอย่างอื่น ๆ ในตอนที่ฉันทำสิ่งนี้ลงไปกันเถอะ”

6. ทำซ้ำ ๆ จนกว่าพวกเขาจะเข้าใจจริง ๆ

การพูดจาซ้ำ ๆ ซาก ๆ เป็นเรื่องที่น่ารำคาญ คนที่ชอบหลอกใช้ผู้อื่นเกลียดการฟังประโยคเดิม ๆ แบบซ้ำแล้วซ้ำเล่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมันไม่ใช่สิ่งที่พวกเขาชอบที่จะฟัง

หากคุณรู้สึกว่าคน ๆ หนึ่งไม่หยุดกดดันคุณ และพวกเขาพยายามผลักดันให้คุณตัดสินใจทำในสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อพวกเขา ให้คุณสร้างการตอบสนองที่เป็นสากลและพูดซ้ำ ๆ ด้วยน้ำเสียงเดิม ๆ โดยตรวจสอบให้แน่ใจว่าคุณตัดอารมณ์ในน้ำเสียงออกไปและพูดประโยคนี้ซ้ำ ๆ หลายครั้ง เพื่อให้พวกเขาฟังคุณในที่สุด

คำตอบที่เป็นสากลอาจเป็น “ฉันไม่ทำมันหรอกนะ” “ฉันไม่ชอบบทสนทนานี้เลย” หรือ “หยุดพูดถึงมันกันเถอะ” สิ่งสำคัญที่สุดคือไม่เปลี่ยนน้ำเสียงและไม่แสดงอารมณ์ใด ๆ แล้วก็ต้องฟังดูราวกับว่าคุณไม่ใส่ใจด้วย ยกตัวอย่างเช่น

— ฉันคิดว่าคุณเข้าใจฉันนะ
— ฉันพร้อมที่จะฟังคุณอีกครั้ง
— จะมีประโยชน์อะไรที่จะพูดกับคุณ หากคุณไม่ยอมฟังฉัน ?
— ฉันพร้อมที่จะฟังคุณอีกครั้ง
— คุณไม่เข้าใจเรื่องที่ง่ายที่สุดเลยนะ บางทีคุณแค่ไม่อยากที่จะเข้าใจฉันหรือเปล่า ?
— ฉันพร้อมที่จะฟังคุณอีกครั้ง

7. ทำเป็นไม่สนใจและผ่อนคลาย

นี่เป็นอีกหนึ่งเคล็ดลับที่สามารถช่วยให้คุณจัดการกับสถานการณ์เหล่านี้ได้อย่างง่ายดายและมีอารมณ์ขัน โดยให้คุณลองนึกภาพดูว่ามีตู้ปลาขนาดยักษ์ที่มีผนังหนากั้นระหว่างคุณกับคนที่ชอบหลอกใช้คุณ ซึ่งเสียงไม่สามารถทะลุผ่านผนังเหล่านี้ได้ ดังนั้นคุณจึงเห็นแค่ริมฝีปากที่ขยับของเขา แต่คุณไม่รู้ว่าตอนนั้นเขากำลังพูดถึงเรื่องอะไร

8. รักษาระยะห่าง

คนที่ชอบหลอกใช้มักชอบก้าวก่ายพื้นที่ส่วนตัวของคนอื่น โดยพวกเขาทั้งเข้าใกล้คุณมากเกินไป สัมผัสมือของคุณ หรือไม่ก็ตบหลังคุณ ดังนั้นเพื่อหยุดกระบวนการนี้ ให้ถอยออกมาสองสามก้าว ซึ่งสิ่งนี้จะช่วยให้คุณเว้นระยะห่างที่จำเป็นได้สำเร็จและหยุดการคลุกคลี

สำหรับพวกเราหลายคนแล้ว มันไม่ง่ายเลยที่จะกล่าวปฏิเสธเมื่อมีคนขอให้เราทำอะไรให้กับพวกเขา โดยในกรณีนี้คุณสามารถขอให้คน ๆ นั้นพูดคุยผ่านทางข้อความ เพราะสิ่งนี้เหมาะสำหรับเวทีการทำงานแบบมืออาชีพ

9. วิเคราะห์ตัวเอง

คนที่ชอบหลอกใช้มักพยายามทำให้คนอื่นรู้สึกผิด อย่างเช่นพ่อแม่ที่ป่วยนิดหน่อยเริ่มบ่นเรื่องสุขภาพ เพื่อให้ลูก ๆ รีบกลับไปหาพวกเขา และลืมเรื่องครอบครัว งาน และสิ่งที่สำคัญอื่น ๆ ไปเสียหมด

รู้สึกทุกข์กับความรู้สึกผิดอยู่เปล่า ? คุณเห็นด้วยกับความคิดที่กำหนดว่าคุณนั้นเห็นแก่ตัวและอกตัญญูมั้ย ? ให้ถามตัวเองด้วยคำถามเหล่านี้

• “ฉันเห็นแก่ตัวจริง ๆ เหรอ ? ที่ผ่านมาฉันได้ทำอะไรเพื่อเธอมามากมาย สัปดาห์ก่อนฉันก็ไปหาเธอ 3 ครั้ง ฉันนั้นทำความสะอาดอพาร์ตเมนต์ ซื้อยา และเอาเงินให้เธอ”
• “ฉันแย่ขนาดนั้นเลยเหรอ ? มีหลายสิ่งที่ฉันทำที่พิสูจน์ให้เห็นในสิ่งที่ตรงกันข้าม”

คุณเคยถูกหลอกใช้บ้างมั้ย ? แล้วมีวิธีใดบ้างที่ช่วยให้คุณหลุดพ้นจากสถานการณ์ที่ไม่พึงประสงค์เหล่านี้ ? มาร่วมแบ่งปันประสบการณ์ของคุณกันเถอะ เพราะมันอาจเป็นประโยชน์ให้กับคนอื่น ๆ ในชุมชนขอบเราได้นะ